معرفی رشته ورزشی سومو (رزم ملی ژاپن):

سومو عمدتاً به عنوان یک ورزش ژاپنی و دارای سابقه 1500 ساله در سازماندهی مسابقات رسمی شناخته شده که شکل مشابه رقابت آن در کشورهایی نظیر اتحاد جماهیر شوروی، کره جنوبی و حتی ایران دیده می‌شود. به استناد منابع دیگر، تاریخچه سومو به دوران باستان باز می‌گردد که منابع تاریخی موثق در کشورهایی مانند چین، هندوستان و نقاشی های دیواری بجا مانده از یونان باستان وجود دارد. بر طبق نظر تاریخ نویسان، بالاترین ستایش و تمجید در بازی‌های المپیک باستان مختص ورزشکارانی بود که در رقابتی شبیه به سومو به پیروزی دست پیدا می‌کردند. سومو بعدها به عنوان ورزشی پرطرفدار در سراسر ژاپن به عنوان یک هنر رزمی آمیخته به آیین شینتو پدیدار گردید و با گذشت زمان مسابقات سومو به عنوان رویدادی کاملاً جذاب و منطبق با روحیه ملی ژاپن برگزار گردیده است. مسابقه سومو بر روی دوهیو (زمین مسابقه سومو) که دایره‌ای با قطر 455 سانتی متر و پوشیده از خاک رس است انجام می‌شود. ریکیشی (ورزشکار سومو) در تلاش خواهد بود تا حریف خود را از دوهیو بیرون کرده و یا قسمتی غیر از کف پاهای وی را با زمین اصابت دهد و در این صورت پیروز مسابقه خواهد بود.

با تلاش‌های مستمر فدراسیون بین‌المللی سومو جهت بسط روزافزون علاقمندی به سومو، این رشته ورزشی به عنوان ورزشی شناخته شده در سرتاسر جهان و در نهایت در ایجاد وجهه‌ای منحصربه فرد در عرصه بین‌الملل موفق بوده است. فدراسیون ملی سومو ژاپن در 1 سپتامبر سال 1964 تاسیس و رویدادهای بسیاری را هرساله در بخش آماتوری سومو برگزار کرده است که تیم‌هایی از خارج از ژاپن نیز شانس حضور در این رقابت‌ها را داشته‌اند. قدیمی‌ترین رویداد آماتوری سومو به سال 1915 باز می‌گردد. در سال 1980، فدراسیون ملی سومو ژاپن اولین دوره مسابقه ملی سومو آماتور را برگزار کرد و در آن رویداد از چند تیم خارجی نیز جهت شرکت در رقابت‌ها دعوت به عمل آمد. در نتیجه، رویداد مذکور به عنوان اولین رویداد بین‌المللی سومو آماتور نام گذاری گردید. از آن پس، شمار تیم‌های خارجی حاضر در رویدادهای سومو روبه فزونی گرفت و در جولای سال 1983 ژاپن و برزیل سازمانی را تاسیس نمودند که امروزه به عنوان فدراسیون بین‌المللی سومو (IFS) شهرتی جهانی دارد.

از آنجایی که شمار کشورهای شرکت کننده در رقابت‌ها افزایش پیدا کرد، در سال 1985 نام آن رویداد سومو به مسابقات بین‌المللی سومو تغییر یافت و در سال 1989 دهمین دوره سالانه مسابقات بین‌المللی سومو در سائوپائولو برگزار گردید. در 10 دسامبر سال 1992، به مناسبت سالگرد تاسیس IFS نام مسابقات یک بار تغییر و به عنوان مسابقات قهرمانی سومو جهان نامگذاری شد. اولین دوره مسابقات قهرمانی سومو جهان تحت فدراسیون بین‌المللی با حضور 73 ورزشکار از 25 کشور و سرزمین مختلف برگزار گردید. پس از آن مسابقات قهرمانی سومو جهان هرساله با شمار روبه فزونی ورزشکاران و تیم‌های شرکت کننده برگزار گردیده است. در سال 1995، شش فدراسیون قاره‌ای برای سومو تاسیس گردید که هریک مسابقات قهرمانی قاره‌ای سومو را برگزار کرده‌اند. درحال حاضر سومو دارای 114 کشور عضو در سطح جهان می‌باشد و فدراسیون بین‌المللی آن نیز شناسایی شده و رسمیت یافته توسط کمیته بین‌المللی المپیک (IOC)، شورای المپیک آسیا (OCA)، انجمن جهانی فدراسیون‌های بین‌المللی ورزشی (GAISF) بوده و عضو برنامه اصلی بازی‌های مبارزه‌ای (Combat Games) و بازی‌های جهانی (World Games) می‌باشد. تشکیلات سومو جمهوری اسلامی ایران توسط برادران منوچهری ملی پوشان و قهرمانان اسبق ورزش‌های رزمی ایران و جهان و در سال 1389 بنیان نهاده شد و پس از طی مراحل کارشناسی و اخذ مجوزهای لازم از وزارت ورزش و جوانان در تاریخ 1393/06/15، و با صدور ابلاغ مسئولیت توسط فدراسیون ورزش‌های رزمی در مورخ 1394/01/19 رسماً آغاز به کار کرد.

این تشکیلات تا زمستان سال 1401 شمسی، 10 دوره مسابقات قهرمانی کشور بانوان و آقایان، ده‌ها مسابقه استانی، دوره آمورشی فنی، مربیگری، داوری و استعدادیابی برگزار نموده و تیم‌‌های ملی زنان و مردان آن نیز به 10 رویداد قاره‌ای و جهانی اعزام شده‌اند.

از مهم‌ترین دستآوردهای قهرمانی در میادین جهانی سومو می‌توان به کسب یک عنوان پنجمی ملی پوش کشورمان در دسته 115- کیلوگرم در بیست و یکمین دوره مسابقات قهرمانی جهان - اولانباتور 2016 اشاره کرد. همچنین قهرمانی تیم ملی ایران در بازی‌های نخبگان جهان – کِمِر 2017 که در آن 10 مدال (2 طلا، 4 نقره و 4 برنز) کسب شد نیز از دیگر موفقیت های به دست آمده تشکیلات سومو ایران بوده است. در بیست و دومین دوره مسابقات قهرمانی جهان – تائویوان 2018 موفق به کسب عنوان پنجمی در جدول تیمی گردیدند. علاوه بر این در مسابقات قهرمانی جهان – اوزاکا 2019 تیم ملی سومو موفق به کسب یک عنوان چهارمی گردید و برای نخستین‌بار به دریافت سهمیه ورلدگیمز 2022 بیرمینگهام ایالات متحده آمریکا در دسته 85- کیلوگرم نائل آمد. در آذرماه سال 1401 نیز تیم ملی سومو زنان و مردان ایران با حضور در جام جهانی مشترک‌المنافع در شهر چخوف روسیه موفق به کسب 3 مدال نقره انفرادی و 2 مدال نقره و برنز تیمی شد و در مجموع امتیاز کسب مدال و در بین 17 کشور شرکت کننده و پس از میزبان، نایب قهرمان جام جهانی شد. این برای اولین بار بود که هردوی تیم‌های ملی مردان و زنان کشورمان در جدول رقابت‌های تیمی نیز به مدال دست یافتند.

در میادین آسیایی سومو نیز کسب 2 مدال برنز در مسابقات قهرمانی آسیا اولانباتور و تائویوان هم از دیگر دستآوردهای سومو ایران در مدال‌آوری بین‌المللی بوده‌اند. مهم‌ترین دستآورد قهرمانی قاره‌ای سومو ایران نیز به شهریورماه 1401 باز می‌گردد که در آن تیم ملی سومو ایران با کسب 2 مدال طلا، 4 مدال نقره و 4 مدال برنز مقتدرانه بر سکوی سوم مسابقات قهرمانی اوپن سومو آسیا در جریان بیست و یکمین دوره بازی‌های ورزشی ایسیک‌کول – قرقیزستان 2022 ایستاد. همچنین از برجسته‌ترین رخدادهای این اعزام حضور نخستین بانوی ایرانی تاریخ بود که پا در میدان آسیایی سومو گذاشت و مقتدرانه در کنار عفت، نجابت و پوشش کاملا ایرانی اسلامی خود به دو نشان طلا و برنز در دو دسته وزنی فوق سنگین و اوپن دست یافت و برگ زرینی از تاریخ این رشته ورزشی را به نام خود ثبت کرد و بدین ترتیب تشکیلات سومو یک رشته مدال‌آور را به ورزش بانوان جمهوری اسلامی ایران افزود.

اعضای تشکیلات سومو ایران تا تابستان سال 1401 شمسی، ضمن شرکت در 7 دوره داوری بین‌المللی سومو، در 2 رویداد آسیایی و 4 رویداد جهانی به عنوان سرداور، داور وسط و داور کنار قضاوت نموده‌اند. از مهم‌ترین دستآوردهای این حوزه نیز می‌توان به قضاوت بنیان‌گذار سومو ایران در فینال بیست و سومین دوره مسابقات قهرمانی سومو جهان – اوزاکا 2019 اشاره نمود که منتج به دریافت سهمیه ورلدگیمز 2022 گردید. این رخداد به دلیل انتخاب تنها 18 داور ممتاز جهانی از پنج قاره توسط آی. اِف. اِس. به منظور قضاوت در ورلدگیمز بیرمینگهام ایالات متحده آمریکا حائز اهمیت می‌باشد. تشکیلات سومو ایران علاوه بر داوران ملی خود، به طور مجموع دارای 13 داور بین‌المللی رسمی (9 مرد و 4 زن) مورد تائید آی. اِف. اِس. بوده که از این بین 11 نفر دارای مدرک بین‌المللی سطح یک و دو نفر دارای مدرک بین‌المللی پیشرفته (سطح عالی) می‌باشند.

مقامات ارشد سومو کشورمان نیز در از طریق ابزار دیپلماسی، 4 کرسی بین‌المللی شامل عضویت در هیأت اجرایی فدراسیون سومو آسیا (2018 تاکنون)، عضویت در کمیته رسانه های مجازی فدراسیون بین المللی سومو (2023 تاکنون)، نایب رئیسی کمیته ورزشکاران فدراسیون بین‌المللی سومو (2018 تا 2020) و نیز عضویت در کمیته مبارزه با دوپینگ فدراسیون بین‌المللی سومو (2020 تاکنون) را دارا بوده‌اند.